Thirrje për dorëzimin e ideve për përfshirjen e komunitetit të biznesit në mbrojtjen e Parkun Kombëtar “Mali Sharr”

 

 

 

Thirrje për dorëzimin e ideve për përfshirjen e komunitetit të biznesit në mbrojtjen e  Parkun Kombëtar “Mali Sharr”

A jeni të apasionuar për ruajtjen dhe të etur për të ndikuar pozitivisht në planetin tonë? A keni një ide inovative që mund të ndikoj në qëndrueshmërinë e Parkut Kombëtar Mali Sharr? Ju ftojmë të merrni pjesë në misionin tonë për të mbrojtur thesaret natyrore të Malit Sharr.

Subjekti që menaxhon këtë Thirrje për Ide:

Institucioni Publik Parku Kombëtar Mali Sharr, me adresë Njegosheva 3, Tetovë në Maqedoninë e Veriut, është autori dhe entiteti menaxhues i kësaj Thirrjes për Ide.

Prapaskena për rëndësinë e Parkut Kombëtar Mali Sharr:

Mali Sharr është një masiv i madh malor që shtrihet përgjat zonës kufitare ndërmjet Maqedonisë së Veriut dhe Kosovës.Zona e Malit Sharr është një pikë e nxehtë e biodiversitetit Evropian me vlera të jashtëzakonshme natyrore.Pas disa dekadash pritjeje, me 30 qershor 2021, Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut shpalli një pjesë të Malit Sharr Park Kombëtar, me mbi 75% të territorit nën shkallë të lartë mbrojtjeje që përmbush standardet e ruajtjes së natyrës të IUCN.

Kjo zonë krejtësisht e re e mbrojtur në më shumë se 62,705 hektarë, e pasur me pyje, kullota, liqene akullnajore rrjedha ujore dhe gjeomorfologji të larmishme.

Rajoni karakterizohet nga male të larta, maja e të cilave kalojnë lehtësisht 2,500 metra, ku Maja e Titos është maja më e lartë e vendosur në 2,748 metra mbi nivelin e detit .Por mbi të gjitha, Parku Kombëtar Mali Sharr është streha jetike në Evropës për biodiversitetin duke ruajtur një mozaik ekosistemesh dhe speciesh thelbësore për ekuilibrin ekologjik në Ballkan.

Rëndësia e ruajtjes së Parkut Kombëtar  Mali Sharr nuk mund të mbivlesohet.Përtej vlerave të tij të brendshme, ai ofron përfitime të prekshme për rajonet lokale, si që është për 27 fshatra me rreth 17,000 banorë që jetojnë në park, duke ofruar shërbime jetike të ekosistemit, si  sigurimi i ujit të pastër, largimi i karbonit, pjelloria e tokës, duke siguruar mirëqenien tonë dhe mbijetesën.

Objektivi parësor i parkut është ruajtja e vlerave egzistuese natyrore, përmisimi i mirëqenies së njerëzve që jetojnë në park, si dhe ofrimi i përfitimeve ekonomike në sektorë të shumtë.

Vizioni afatgjatë në Parkun Kombëtar është mbështetja e të gjitha formave të turizmit që kanë një ndikim të ulët në mjedis, si dhe ruajtja e një ekuilibri midis turizmit masiv dhe atij alternativ.Format alternative të turizmit si që janë aventura, rural, turizmi i bazuar në natyrë,gjeoturizmi dhe ndjekja e  botës së egër po bëhen gjithnjë e më popullorë.

Mbështetja për zhvillimin e cilësdo prej formave alternative të turizmit do të jetë e dobishme për përmisimin e mundësive të jetesës së popullatës vendase dhe do të ulë presionin nga turizmi nëpërmjet shpërndarjes së barabartë të tij në të gjithë territorin. 

Kërcënimet për Parkun Kombëtar Mali Sharr:

Parku Kombëtar Mali Sharr përballet me një sërë kërcënimesh që po kompromentojnë integritetin e tij dhe zvogëlojnë integritetin e tij.

Për shkak të ndryshimeve në mënyrat tradicionale të jetesës në rajon, Mali Sharr ka aritur nën presion të madh antropogjen.Kjo shkakton kërcënime të shumta që mund të çoj në degradimin ose shkatërimin  e të gjithave vlerave natyrore.Kërcënimet kryesore të mëposhtëme po rrezikojnë ekzistencën e biodiversitetit të Mali Sharr:

-Zhvillimi i paqëndrueshëm i aktiviteteve turistike me ndikim të lartë në mjedis, duke shkaktuar efekte negative në habitate dhe ekosistemet;

-Shfrytëzimi i paligjshëm i burimeve natyrore, kryesisht pyjeve, kafshëve të egra, ujit, produkteve pyjore jo drusore për të krijuar të ardhura;

-Ndotja nga menaxhimi i pamjaftueshëm i mbetjeve dhe trajtimi i ujrave të zeza;

-Humbja e biodiversitetit, vlerave të peisazhit dhe ndotja nga ndërtimet e parregulluara dhe ndërtimi i infrastrukturës (ndërtimi i rrugëve, shtëpive restoranteve dhe infrastrukturës tjetër turistike, etj);

-Braktisja e praktikave tradicionale të përdorimit të tokës që çojnë në humbjen e biodiversitetit.

Qëllimi i kësaj Thirrje për Ide:

Kërcënimet dhe kostot e mirëmbajtjes së Parkut Kombëtar Mali Sharr i tejkalojnë shumë nivelet aktuale të financimit, duke kërkuar qasje inovative për të zbutur kërcënimet pa u mbështetur vetëm në metodat tradicionale me kosto intenzive.Ekzistojnë një nevojë kritike për ide që mund të zvogëlojnë këto kërcënime duke anashkaluar qasjen konvencionale ndaj kostove ose të gjenerojnë rrjedha të reja të ardhurash që mund të përdoren për të reduktuar kërcënimet.

Angazhimi i komunitetit është thelbësor, duke shërbyer si një gur themel në këtë proces duke shfrytëzuar mençuri kolektive dhe duke sjellë ide të ndryshme përball zgjidhjeve.Ne besojmë se inicjativat bashkëpunuese që përfshijnë qeveritë, OJQ, dhe komunitetet lokale mund të nxisin zgjidhje inovatore për menaxhimin e qëndrueshëm të burimeve.

Kjo thirrje  për Ide ndahet në dy kategori:

Idetë prioritare: Idetë që mund të zbusin kërcënimet kryesore për Parkun Kombëtar Mali Sharr, të identifikuara më sipër në “Kërcënimet për Parkun Kombëtar Mali Sharr”.

Idetë globale: Ide që mund të përshtaten në një nga nën-kategoritë e mëposhtme:

1.Idetë që mund të zbusin kërcënimet e tjera që nuk kategorizohen si kërcënime kryesore

2.Ide që mund të gjenerojnë rrjedha të reja të të ardhurave brenda Parkut Kombëtar Mali Sharr.

3.Ide të tjera që mund të kontribuojnë në mirëqenien e popullsisë ose për të përmisuar biodiversitetin pa gjeneruar domosdoshmërisht të ardhura.

Idetë mund të variojnë nga zgjidhjet e bazuara në natyrë, inovacionet teknologjike, strategjitë e angazhimit të komunitetit, inicjativat e turizmit të qëndrueshëm ose çdo koncept tjetër që kontibuon në ndalimin e përhapjes së kërcënimeve, përmisimin e ruajtjes dhe përdorimit të qëndrueshëm të burimeve tona natyrore ose përfundimisht gjenerimin e rrjedhave të reja të të ardhurave.

Kush mund të marrë pjesë?

Nuk ka kufizime për askënd (individ apo organizatë) për të marrë pjesë në këtë Thirrje për Ide, edhe nëse origjina e tyre është jashtë rajonit/vendit tonë.Ne inkurajojmë paraqitjet nga preardhjet dhe industrit të ndryshme.

A ka kufizime në numrin e ideve për paraqitje?

Çdo paraqitje e idesë dueht të bëhet veçmas.Nëse dikush ka më shumë se një ide, atëherë ajo kërkon disa paraqitje.

A ka kosto apo shpërblime për paraqitjen e ideve?

Nuk ka kosto të përfshira në çdo paraqitje të idesë.nuk ka asnjë shpërblim financiar për paraqitjen e ndonjë ideje.Përveç nëse autori i idesë nuk pranon, do të ketë një faqe falënderimi në faqen e internetit  www.sarmountain.org.mk, ku do të falënderojë dhe do të listojë të gjithë pjesmarrësit në këtë thirrje.Disa nga idetë më të mira dhe autorët e tyre (nëse ata pranojnë) mund të theksohen në materialet e shtypit ose mënyra të tjera.

Të drejtat e pronësisë intelektuale:

Të gjitha idetë e paraqitura në Thirrjen për Ide do të bëhen pronë e Institucionit Publik Parku Kombëtar Mali Sharr dhe autorët heqin dorë nga çdo e drejtë e pronësisë intelektuale ose pretendim për kompenzim në lidhje me ato parashtresa.

Përse të merrni pjesë?

Egzistojnë tre arsyje kryesоre për pjesmarrjen e ndokujt:

• Ndikimi:Jep një kontribut domethënës në biodiversitetin dhe ruajtjen e Parkut Kombëtar Mali Sharr.Përmisoni jetën e brezave të tanishëm dhe të ardhshëm;
• Dukshmëria:Shfaqni idenë tuaj;
• Përfshirja:Në rast se ideja juaj zgjidhet, ju mund të ftoheni në zbatimin e saj.

Si të aplikoni:

Për të aplikuar, ju lutemi plotësoni formularin e aplikimit në https://forms.gle/CTDHVMUYMpEnLcAj6

Procesi I përzgjedhjes:

Aplikimet do të shqyrtohen nga një panel ekspertësh në ruajtje, biznes dhe qëndrueshmëri bazuar në ndikimin positive në biodiversitetin dhe popullsinë, fizibilitetin dhe kthimin financiar.

Datat e rëndësishme :

• Afati i aplikimi:26.10.2024
• Shpallja e ideve të përzgjedhura:08.11.2024

Idetë për bizneset e ardhshme në Parkun Kombëtar Mali Sharr:

Eko turne me guidë,

Turne fotografi të kafshëve të egra/natyrës

Ngjitje/Ecje në natyrë dhe marshutë (përfshirë  garat)

Programet e interpretimit të kafshëve të egra dhe natyrës

Udhëtime eksplorimi për gjeoturizëm dhe gjeologji që nxjerrin në pah formacionet unike shkëmbore, proceset gjeologjike dhe monumentet natyrore, duke edukuar vizitorë për historinë dhe gjeologjike të zonës së mbrojtur

Vizita të shikimit të yjeve dhe astronomisë

Joga dhe meditim me temë natyrale dhe meditim trajtuar në natyrë

Banjë pyjore dhe trajtim të mirëqenurit

Turne me guida bioakustike që fokusohen në pamjen unike të zërit të zonave të mbrojtura, duke përdorur teknologjinë bioakustike për të eksploruar dhe vlerësuar tingujt natyror të prodhuar nga kafshët e egra.

Përvoja kampingu dhe glampingu

Programe edukative dhe per ngritjen e vetëdijes në lidhje me ambientin

Shërbime ekoturistike të transportit (shembull, vetura me rrymë, biçikleta me rrymë)

Ekspozita të botës së egër në natyrë.

Muzikë dhe art të inspiruara nga natyra.

Sporte avanturistike në hapësirë të jashtëme (ngjitje në shkëmbinj, zip line, etj)

Organizim i eventeve në hapësirë të jashtëme me impakt të vogël ndaj natyrës.

Dhoma ikjesh të inspiruara nga bota e egër dhe natyra.

Team building në hapësirë të jashtëme dhe programe për zhvillim të udhëheqësisë.

Restaurante apo kafeteri të inspiruara nga natyra dhe me kuzhinë organike.

Eksperienca realistike të inspiruara nga bota e egër dhe natyra.

Përjetime nga Realiteti virtual i natyrës, që lejon individë të eksplorojnë dhe mësojnë në lidhje me botën natyrore pa mos e vizituar ate.

Organizim i drekave eksluzive në mes të natyrës. (shembull. www.outstandingthefield.com)

Eksperienca të kuzhinave të inspiruara nga natyra me kuzhinjer lokal dhe ekspert të ushqimeve, që të zhvillojn meny të qëndrueshme, meny nga tregu lokal që shfaqin shijet unike dhe të veçanta mbrenda zonës së mbrojtur.

Lojra me tematikë për mbrojtjen e natyrës: Krijimi i lojrave edukative dhe interkative që rrisin ndërgjegjen në lidhje me sfidat e mbrojtjes dhe i inkurajojnë lojtarët të sjellin vendime të ndërgjegjshme për mjedisin.

SEKTORI PRIMAR: AGRONOMI/PESHKIM/REPRO MATERIALE

Bujqësi organinike dhe bujqësi (p.sh çaj)

Mbledhje dhe shitje të mbetjeve të pyjeve (p.sh  për tu shitur në fabrikat e peletit)

Prodhimi i qëndrueshëm i produkteve të bletëve (mjaltë, dyllë blete, propolis)

TRANSFORMIMI I PRODUKTIT

Prodhimi dhe shitja e barnave bimore

Prodhimi i qëndrueshëm i artizanatit duke përdorur materiale natyrore

Prodhimi i bizhuterive të kafshëve të egra (nëse nuk e dëmton zonën e mbrojtur)

Prodhim dhe shitje të qëndrueshme të druve për ngrohje(pelet, qymir...)

PRODUKTET/SHËRBIMET LIDHUR ME BOTËN E EGËR DHE  NATYRËN

Qendrat e rehabilitimit të kafshëve të egra (të mbështetura nga donacione, vizitorë me pagesë, kopshtet zoologjike dhe subjektet të tjera të lidhura)

Dokumentarë ose filma me temë nga bota e egër dhe natyra(libra,revista,udhëzues)

Lojra me kafshët e egra dhe tema nga natyra ose aplikacione për celulare .

Për më shumë informata:

Për më shumë informata, ju lutem kontaktoni opencalls@sarmountain.org.mk